Skarby Ciecierzyna

Pomniki cmentarne stanowią grupę niełatwą do wyodrębnienia głównie ze względu na niejasność, jakie kryteria powinien spełniać ów "pomnik" cmentarny. Podstawową jest: na ile to dzieło rzeźbiarskie lub architektoniczne (wg klasycznej definicji pomnika) może być powiązane z samą mogiłą? Granica między POMNIKIEM a NAGROBKIEM pozostaje bardzo często ruchoma i płynna.

Na cmentarz udajemy się najczęściej po to, by odwiedzić groby naszych bliskich. Pobyt na cmentarzu jest również okazją do wspomnień oraz przemyśleń na temat śmierci. Odwiedzając groby naszych bliskich znajdźmy również chwilę czasu na przejście się alejkami cmentarza, na którym jesteśmy. Przyjrzyjmy się grobom, figurom nagrobnym, architekturze grobowców. Często stanowią one dzieła sztuki, których istnienia nie jesteśmy świadomi pomimo tego, że w sumie dość często bywamy na cmentarzu. Zwiedzając cmentarze poznajemy w ten sposób również zapisaną w nagrobkach historię naszej Małej Ojczyzny.

Cmentarze są bowiem niczym innym, jak obrazem naszej historii. Ich dzieje są także zwierciadłem przemian postawy wobec śmierci, stąd z wyglądu miejsc i pochówku odczytać można losy nie tylko jednostek, ale także wielkich zbiorowości oraz ich kultury.

Począwszy od XVIII wieku, gdy cmentarze zaczęły powstawać na wydzielonych terenach podmiejskich, zmienił się również ich wygląd. Uboższych początkowo chowano we wspólnych mogiłach na tyłach cmentarzy, w żaden sposób nie zaznaczając miejsca ich pochówku. Aby umożliwić późniejsze odnalezienie takiego grobu, usypywano na nim małe kurhany, potem w miejscu pochówku układano kamienie i stawiano krzyż. Bogatsi zaczęli wznosić pomniki, nierzadko z drogich materiałów, dekorowane kunsztownymi rzeźbami. Pomniki cmentarne były tym większe, im bogatsza była symbolika i rytuał danego Kościoła.



Przy kościele w Dysie znajduje się cmentarz  parafialny z końca XVIII w. z najstarszymi rzeźbionymi nagrobkami pochodzącymi z połowy XIX w.